تفاوت معنای «رجوع» و «صیرورت» در آیاتی مانند  «إِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ» و « إِلَى اللَّهِ الْمَصِیرُ» در چیست؟

۰۳ اسفند ۱۴۰۰ | ۲۰:۳۶ کد : ۳۱ پرسش و پاسخ
تعداد بازدید:۱۵۱
خدا از همان ابتدا که حضرت آدم را خلق کرد، فرمود که إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْاَرْضِ خَلِیفَهً (بقره/۳۰)و ای انسان جایگاه اصلی شما این دنیا نیست و شما برای زمین خلق نشده‌اید. به فرموده امیرالمومنین (ع)، دنیا یک گذرگاه است...

خدا از همان ابتدا که حضرت آدم را خلق کرد، فرمود که إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْاَرْضِ خَلِیفَهً (بقره/30)و ای انسان جایگاه اصلی شما این دنیا نیست و شما برای زمین خلق نشده‌اید. به فرموده امیرالمومنین (ع)، دنیا یک گذرگاه است،  الدُّنیا دارُ مَمَرٍّ لا دارُ مَقَرٍّ (نهج البلاغه،‌حکمت133 )جای اصلی و استقرار بشر در آن دنیا است نه اینجا. به عنوان مثال کودکی را در مدرسه ثبت‌نام می‌کنیم، جایگاه اصلی ادامه موجودیت او در مدرسه نیست؛ بلکه مدرسه گذرگاه اوست که نوع صیرورت علمی برای او حاصل می‌شود.  دنیا نیز مدرسه‌ای‌ست که بشر به کمک معلمینِ خداوند، انبیاء و اولیاء و کتابهای آسمانی، با عبادت و پایبندی به شریعت ساخته می‌شود و جایگاه او  در عالم دیگر، به اقتضای ساخته شدن در این عالم تعیین می‌شود. لذا تُرْجَعُ الْاُمُورُ با إِلَیْهِ الْمَصِیرُ فرق دارد. همه به سوی خدا بازمی‌گردند؛ اما چگونگی برگشت مهم است.  فرض کنید کسی کتابی امانت بگیرد و همان طور که گرفته پس بدهد و دیگری کتاب را اصلاح کند و برگرداند، در هر دو مورد، کتاب برگردانده شده است؛ اما در مورد دوم، کتاب تغییر کرده و «شدن» دیگر پیدا نموده است. قرآن کریم بیان می‌کند إِلَیْهِ الْمَصِیرُ ، یعنی یک نوع شدنی که به سوی اوست و این شدنِ به سوی او به اقتضای اختیار بشر دو گونه می‌تواند باشد:

1-شدنِ مثبت به سوی ارزشهای بالا، نعم المصیر

2- شدنِ منفی به سوی ضد ارزش و واژگونگی، بئس المصیر

  • سوره آل عمران آیه 162

أَ فَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَ اللَّـهِ کَمَنْ باءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّـهِ وَ مَأْواهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ

آیا کسی که در راه رضای خدا قدم بردارد مانند کسی است که راه غضب خدا پیماید؟ که منزلگاه او جهنم است و بسیار بد جایگاهی است!

برای توضیحات بیشتر به جلسه بیست و پنجم معاد برهانی در آیات قرآنی رجوع فرمایید. 


نظر شما :