۳۲- چرا در آیه ۳۱ سوره مبارکه نور داماد، عروس، عمو و دایی جزء محارم ذکر نشده است؟

تعداد بازدید:۲۹۰

پاسخ اینست که در آیه مذکور تعدادی از محارم مشخص شده و محرم بودن داماد به مادر زن و محرمیت عروس به پدر شوهر و بعضی محارم دیگر در آیه 23 سوره مبارکه نساء که موضوع تحریم ازدواج با محارم است، مطرح شده است. آنجا که می‌فرماید:

﴿حُرِّمَتْ عَلَیْکُمْ أُمَّهٰاتُکُمْ وَ بَنٰاتُکُمْ وَ أَخَوٰاتُکُمْ وَ عَمّٰاتُکُمْ وَ خٰالاٰتُکُمْ وَ بَنٰاتُ اَلْأَخِ وَ بَنٰاتُ اَلْأُخْتِ وَ أُمَّهٰاتُکُمُ اَللاّٰتِی أَرْضَعْنَکُمْ وَ أَخَوٰاتُکُمْ مِنَ اَلرَّضٰاعَةِ وَ أُمَّهٰاتُ نِسٰائِکُمْ وَ رَبٰائِبُکُمُ اَللاّٰتِی فِی حُجُورِکُمْ مِنْ نِسٰائِکُمُ اَللاّٰتِی دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَکُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلاٰ جُنٰاحَ عَلَیْکُمْ وَ حَلاٰئِلُ أَبْنٰائِکُمُ اَلَّذِینَ مِنْ أَصْلاٰبِکُمْ وَ أَنْ تَجْمَعُوا بَیْنَ اَلْأُخْتَیْنِ إِلاّٰ مٰا قَدْ سَلَفَ إِنَّ اَللّٰهَ کٰانَ غَفُوراً رَحِیماً

حرام شده است بر شما، مادرانتان، و دختران، و خواهران، و عمه‏ها، و خاله‏ها، و دختران برادر، و دختران خواهر شما، و مادرانی که شما را شیر داده‏اند، و خواهران رضاعی شما، و مادران همسرانتان، و دختران همسرتان که در دامان شما پرورش یافته‏اند از همسرانی که با آنها آمیزش جنسی داشته‏اید - و چنانچه با آنها آمیزش جنسی نداشته‏اید، (دختران آنها) برای شما مانعی ندارد - و (همچنین) همسرهای پسرانتان (عروس) که از نسل شما هستند (- نه پسر خوانده‏ها - ) و (نیز حرام است بر شما) جمع میان دو خواهر کنید؛ مگر آنچه در گذشته واقع شده؛ چرا که خداوند، آمرزنده و مهربان است.

در واقع هر کجا نکاح ذاتاً حرام باشد، آن فرد محرم می‌شود؛ ولی اگر به جهتی حرام شده باشد، محرمیت نمی‌آورد؛ به طور مثال دو خواهر را با هم به همسری گرفتن حرام است؛ اما به جهت این حرمت خواهر زن به شوهر خواهر محرم نیست یا با وجودی که ازدواج با دختر خواهر زن و دختر برادر زن باید با اجازه همسرش باشد و بدون اذن همسر نکاح جایز نیست؛ ولی آنان به شوهر خاله و شوهر عمه محرم نیستند و یا محرمیت دختر زن به شوهر او تنها در صورت ازدواج کامل آمیزش جنسی حلال با او حاصل می‌شود.

گر چه احکام محارم در رساله فقها به طور مفصل ذکر شده است؛ اما به طور خلاصه، اقسام محارم عبارتند از:

1- نسبی: مادر، دختر، خواهر، عمه، خاله، دختر برادر و دختر خواهر که به مرد محرم هستند و در آیه 23 سوره مبارکه نساء با این عبارت ذکر شده‌اند: ﴿... أُمَّهٰاتُکُمْ وَ بَنٰاتُکُمْ وَ أَخَوٰاتُکُمْ وَ عَمّٰاتُکُمْ وَ خٰالاٰتُکُمْ وَ بَنٰاتُ اَلْأَخِ وَ بَنٰاتُ اَلْأُخْتِ...

خداوند متعال با تعبیر ﴿... وَ بَنٰاتُ اَلْأَخِ وَ بَنٰاتُ اَلْأُخْتِ... محرمیت عمو و دائی نسبی را بیان فرموده و البته حکم محرمیت دایی و عمو در سنّت هم آمده است.

2- رضاعی: مرد به زنی که او را شیر داده و خواهر همشیرش محرم است و این حکم به استناد این بخش از آیه بیان شده که خداوند می‌فرماید: ﴿... أُمَّـهٰاتُکُمُ اَللاّٰتِی أَرْضَعْنَکُمْ وَ أَخَوٰاتُکُمْ مِـنَ اَلرَّضٰاعَةِ...

3- سببی: مادر زن و دختر زن و همسر پسر (عروس) به مرد محرم هستند. بنابراین داماد به مادر زن خود و عروس به پدر شوهرش از محارم سببی محسوب میشوند و محرمیت آنان همیشگی است هرچند دختر و داماد، یا عروس و پسر از هم متارکه نمایند یا در صیغه موقت بوده باشند، باز هم مادر زن به داماد و عروس (زن پسر صلبی) نیز به پدر شوهرش برای همیشه محرم هستند. که این آیه چنین به آن اشاره دارد:

﴿وَ أُمَّهٰاتُ نِسٰائِکُمْ وَ رَبٰائِبُکُمُ اَللاّٰتِی فِی حُجُورِکُمْ مِنْ نِسٰائِکُمُ اَللاّٰتِی دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَکُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلاٰ جُنٰاحَ عَلَیْکُمْ وَ حَلاٰئِلُ أَبْنٰائِکُمُ اَلَّذِینَ مِنْ أَصْلاٰبِکُمْ وَ أَنْ تَجْمَعُوا بَیْنَ اَلْأُخْتَیْنِ

 

منبع: کتاب پنجاه پرسش و پاسخ در مورد چرایی حجاب، خانم شکرانی، ص160

کلید واژه ها: محارم حجاب در مقابل محارم محارم در اسلام حکم حجاب در قرآن