چرا به عالم برزخ، عالم مثال می‌گویند و  بدن مثالی چیست ؟

در حکمت، عوالم به شرح زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:

۱- عالم مجردات که ماده در آن راه ندارد.

۲- عالم مادیات یا ملک که مخصوص ماده است: در این عالم موجودات مادی، هم مقدار دارند، هم ماده (کمیت، وزن، زمان‌مندی و مکان‌مندی).

۳- عالم مثال که بین دو عالم مجردات و ملک قرار می‌گیرد. موجودات در این عالم، مقدار دارند؛ ولی ماده ندارند.

عالم برزخ را  «عالم مثال » می‌گویند؛ چون عالم مثال بین عالم عقل و ماده است و حد فاصل میان دنیا و آخرت می‌باشد، در واقع این عالم هم مراتبی از عوالم ممکن است که مرتبه آن بعد از دنیا و قبل از آخرت و قیامت است. روح همانگونه که در این عالم با این بدن محشور است و با هم هستند ، در عالم برزخ، بدن مثالی دارد و در عالم قیامت، بدن جسمانی.

به عنوان مثال، لیوان آبی را فرض کنید. لیوان و آب داخل آن، اشیاء مادی هستند و مقدار و ماده دارند. لیوان، شیء بلورین است و مقدار آن حدود ۱۰۰-۲۰۰ گرم است. آب هم وجود مادی آن H2O است و مقدار آن هم مثلا ۵۰ گرم است. انسان می‌تواند این لیوان و آب را در دنیای ذهن خود بیاورد بر مبنای وجود ذهنی آب و لیوان، مشخصات آنها را بیان کند. این وجود ذهنی، بر مبنای صورت ذهنی، مقدار دارد ولی ماده ندارد؛ زیرا اگر این لیوان نیم کیلو وزن داشته باشد، وقتی داخل ذهن برود، باید وزن ذهن نیم کیلو اضافه بشود. به این عالم، «عالم مثال» گفته می‌شود که مقدار دارد؛ اما ماده ندارد.

در عالم خواب نفس آنهاست که با هم گفتگو میکند با همان شکل و قیافه که مقدار دارد ولی ماده ندارد. در عالم خواب نفوس بشر با بدن مثالی همدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. به همین ترتیب بعد از مرگ در عالم برزخ همه موجودات اینگونه هستند، نفس به یک بدن مثالی تعلق می گیرد.

منبع: جلسه بیست و ششم معاد برهانی در آیات قرآنی، استاد اسدی گرمارودی