یکی از دلائل ضرورت معاد، برهان فطرت است. خداوند حکیم در ذات انسان‌ها نیاز به بقا و دوام را قرار داده‌است. این امر اکتسابی نیست؛ بلکه فطری است. بقاطلبی دلیل وجود آخرت است...

از یک دید انسان را «عالم صغیر» می‌گویند و جهان خارج را «عالم کبیر » می‌گویند؛ ولی از دید دیگر انسان را «عالم کبیر » می‌گویند و جهان را «عالم صغیر» می‌گویند. تناقض نیست و هر دو در جای خودش درست است. انسان عالم کبیر است، چون کون جامع است. کون جامع، یعنی تمام مراتب وجودی که در عالم هست از جبروت، ناسوت و ملکوت، همه در وجود انسان هست...

نفس بشر درجات و مراتب مختلفی دارد. یک درجه آن نفس لوّامه (نفس سرزنشگر) است. نفسی که انسان را بخاطر اعمال زشتی که مرتکب می‌شود، سرزنش می‌کند....

سرشت نفوس بر طلب بقا و محبت دوام است؛ یعنی نفس انسانی(موجودیت انسانی) بلااستثنا به این گونه است که بقاطلب است و دوام را دوست دارد. انسان سالم که بیمار روانی نباشد، بقا را دوست دارد به همین جهت انسانها از مرگ می‌ترسند؛ چون مرگ را فنا می‌پندارند؛ اما کسانی که مرگ را فنا نمی‌دانند بلکه ورود به عالم بالاتر می‌دانند، طالب مرگند...

عشق به هستی و بقا در انسان ذاتی و فطری است اما گاهی بر اساس مشکلات انسان مبتلا به خمول فطرت می شود. اگر فردی بیمار روانی نباشد و سالم باشد و دست به خودکشی بزند، آیا این فرد از وجود بدش می‌آید یا از مشکلات وجود؟ ...

مرحوم علامه طباطبایی در کتاب شیعه در اسلام با استفاده از برهان فطرت، نیاز به امام عصر(ع)را اثبات می‌کنند. ایشان می‌گویند: همه انسانها ذاتاً خواهان عدالتند و لذا یکی از امور مشترک همه انسان‌ها به صورت خواست مشترک بلااستثناء، عدل است....

از نظر قرآن کریم، یکی از مسائل مهم اعتقادی، مسئله اعتقاد به معاد است که باید با ادله و تحقیق و تتبع پذیرفته‌شود نه تقلید. باورها و معرفتها دارای سطوح مختلف هستند که کمترین حد آن وهم است؛ ...

افترا بر خداوند دو گونه است: 1-نسبت به اصل وجود خدا، که انسان بت یا انسان دیگر را خدا بداند. بت پرستی در تمام دورانها بوده است ...

اعتزال از کلمه عزل و عزلت و گوشه‌گیری و انزوا می‌آید. صمت و جوع و سحر و عزلت و ذکر به دوام ناتمامان جهان را کند این پنج تمام عزلت دو گونه است: منفی و مثبت.

خیر جبر نیست. خواسته هر فرد به اندازه فهم و معرفت اوست. سفارش هر راهنما به افراد به اقتضای سطح آنهاست. در این آیه خدا به پیغمبر (ص) می‌گوید که اینها جوانمرد بودند و خدا را ترجیح دادند و به رب خودشان ایمان داشتند و به خاطر خدا پست و مقام را رها کردند...

میرداماد می‌گوید: وقتی سنگریزه کف دست پیغمبر به سخن آمد و گفت: آمنت بک یا رسول الله، امری چشم‌پرکن بود و همه به تعجب در آمدند؛ ولی آیات قرآن، عقل‌پرکن است. با آنکه خیلی عجیب‌تر هستند اما مردم به ظاهر بیشتر توجه می‌کنند...

اگر شرایطی پیش آمد که نگه داشتن دین، سخت یا غیرممکن شد، هجرت کنید. ملائک زمان قبض روح افرادی که به خود ظلم کردند و بد زیستند و عذر می‌آورند که ما توان دینداری نداشتیم می‌گویند زمین خداوند وسیع بود چرا مهاجرت نکردید...

١- قدرت خداوند قابل مقایسه با قدرت بندگان نیست و او می تواند گروهی از انسانها را برای ٣٠٩ سال بخواباند و بیدار کند. ٢- اقل دلیل بر امکان شیء، وقوع آن است. همان طور که خداوند عده ای را 309 سال خوابانید و سپس برانگیخت نشان از امکان امر معاد است....

«رقیم» از ریشه رقم به معنی نوشتن و مرقومه است. منظور از اصحاب رقیم همان اصحاب کهف است. زمانی که ماجرای اصحاب کهف عیان شد، روی دیوار غار نوشتند که اینجا مکان اصحاب کهف بوده است...

با توجه به ٤ قاعده عقلی و اصولی که حکما هم از آنها بعنوان اصول پایه استفاده کرده اند، معاد در قرآن ثابت می‌شود: الف) در اموری که به نظر استبعاد دارد، مردم با قیاس به نفس، گمان می‌برند که آن امور محال است حال آن که قرآن در این رابطه در آیات فراوانی می‌فرماید که امر زنده شدن مرده گان از نظر شما دشوار است...