در آیه 12 سوره انعام بین آن رحمتی که خدا برای خود لازم کرده است و معاد ارتباط برقرار شده است. خداوند اگر رحیم نباشد نقص است و با توجه به آیه مذکور رحمت را بر نفس خود واجب کرده و تجلی رحمت احسان است؛ از این رو با توجه به شروط احسان، معاد لازمه رحمت الهی است؛ زیرا

رحمت، وظیفه ای است که خدا بر خود واجب نموده است .در علم کلام و فلسفه و عرفان واجب کردن خداوند بر خودش بحث مفصلی است. برخی قشریون معتقدند بنده نمی‌تواند بگوید عملی بر خدا واجب است یا نه. عمل واجب را بالادست به پایین دست امر می کند، مثل پدر و فرزند و...!...

حق همه جا طرفینی است الا در خلقت. در بین مخلوقات مثلا هر دو همسر به گردن هم حق دارند یا هم پدر بر گردن فرزند حق دارد هم فرزند بر گردن پدر؛ اما موجودات در خلقت هیچ حقی نداشتند و خدا بر اساس لطف و رحمت الهی آنها را آفرید. ...

یکی از واژه های اساسی در قران کریم واژه محسن اسم فاعل از فعل «اَحسن» می‌باشد و به معنای نیکوکار است. صاحبان لغت می‌گویند محسن باید چند ویژگی داشته باشد: ...

اللهُ عالمٌ یعنی خدا علم دارد، موجودات برجسته مثل معصومین(ع) هم عالم هستند؛ با اینکه ائمه(ع) از طرف خدا، علم لدنی دارند؛ اما این دو عالم از نظر درجه با هم تفاوت بسیار دارند...

معنی واژه «رحمت» در کتب لغت در رابطه با انسانها به این شرح آمده است: نوعی رقت، دلسوزی و شفقت. لذا وقتی می‌گوییم کسی دل‌رحم است؛ یعنی دلش نسبت به موضوعی می‌سوزد و دلش می‌خواهد نسبت به آن موضوع لطفی بکند. به عبارت دیگر رحمت نوعی شفقت، مهربانی و دلسوزی و بر مبنای آن دلسوزی، لطف و احسان کردن و حاجت حاجت‌مند را برطرف نمودن است...

طبق آیه ١٢ سوره انعام خداوند بر خود رحمت را لازم کرده است.اگر در روز قیامت شما را جمع نکند و در محضر عدل الهی قرار نگیرید رحمت الهی تحقق نیافته است. چون رحمت خدا قرار است تحقق بیابد، پس حتما باید قیامتی باشد تا همه در آنجا حاضر بشوید و شکی در این موضوع نیست(لا رَیْبَ فِیهِ)...

توجه و عنایت امام عصر(ع) نسبت به کسانی است که غرق عالم ماده نیستند.عنایت حضرت(ع) به کسانی است که گرفتار منیّتها، خودخواهیها، هواهای نفسانی نمی‌باشند...

وَ ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْاَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ إِنَّ السَّاعَهَ لَآتِیَهٌ ...(حجر - ۸۵) و بدانید که ما آسمان‌ها و زمین و آنچه را میان آن‌هاست فقط بر اساس حق خلق کردیم و بدانید که قیامت آمدنی است!...

خدا حکیم است. حکیم کار عبث انجام نمی‌دهد و لازمه کار غیرعبث این است که هدف ارزنده داشته باشد و این هدف برای کمال خود خدا نیست؛ زیرا او کمال مطلق است بلکه برای کمال فعلش است. از آنجا که کمال موجودات در سیر کمالی خود، در این دنیا مقدور نیست، پس آخرت لازم است....

هر فاعلی از هدف خود برای رفع کمبود و نقص خود استفاده می‌کند مثل درس خواندن برای یادگیری موارد جدید که هدف کسب علم برای رفع جهل است و یا کسب و کار که هدف از آن جبران نقص نداشتن مال است و حتی در عبادت که رفع کمبود پاداش از طرف خداست. اگر می‌گویید که خدا حکیم است و حکیم باید در فاعلیت هدف داشته باشد ، در غیر این صورت کارش عبث است؛ خدا چه کمبودی دارد که برای انجام اعمالش احتیاج به هدفی داشته باشد؟!..

خدا حکیم است. حکیم کار عبث انجام نمی‌دهد و لازمه کار غیرعبث این است که هدف ارزنده داشته باشد و این هدف برای کمال خود خدا نیست؛ زیرا او کمال مطلق است بلکه برای کمال فعلش است. از آنجا که کمال موجودات در سیر کمالی خود، در این دنیا مقدور نیست، پس آخرت لازم است. ...

خداوند حکیم است ؛چون فاعل عالم، قادر و عادل، نمی‌شود که حکیم نباشد. خداوند جامع جمیع صفات پسندیده کمالیه و جمالیه است و یکی از این صفات کمالیه ؛«حکمت و حکیم بودن» خداوند است ...

در مفردات راغب آمده است ،«حکمت» به معنای رسیدن به حقیقت به وسیله علم و عقل است. علامه طباطبایی فرموده اند: «حکمت» نوعی از محکم کاری یا کار محکمی است که سستی و رخنه‏ای در آن راه ندارد و غالبا در معلومات عقلی واقعی که ابداً قابل بطلان و کذب نیستند استعمال می‏ شود ...

یکی از دلائل ضرورت معاد، برهان فطرت است. خداوند حکیم در ذات انسان‌ها نیاز به بقا و دوام را قرار داده‌است. این امر اکتسابی نیست؛ بلکه فطری است. بقاطلبی دلیل وجود آخرت است...