با چه نگاهی به واقعه عاشورا می‌توان به گرایشی رسید که مورد تأیید قرآن و سیره معصومین(ع) باشد؟
نوع نگاه به مصیبت های امام حسین(ع) در واقعه عاشورا اهمیت فراوان دارد که در یک نگاه کلی نگرش ها و گرایش‌های مختلف (حسی، عقلی وقلبی) نسبت به این واقعه را می توان به سه دسته تقسیم نمود:
- گرایش سطحی در پی نگرش حسی
گاهی ما انسانها در امور مختلف تنها به حواس خود (شنیده ها و دیده ها) بسنده می‌کنیم و عقل را به کلی دخالت نمی‌دهیم یا به شکل نادرست از عقل استفاده می‌کنیم؛ یعنی در کنار عقل، تعصب، غرض‌ورزی و... را دخیل می‌کنیم. در این مرحله دشمنان، داده های حسی(اطلاعات شنیدنی و دیدنی) را تحریف می‌کنند، مطالب نادرست را رواج می‌دهند، از اساس تفکر عقلی را نفی می‌کنند و شیوه‌های نادرست عزاداری را اجرا می‌نمایند.
- گرایش منفعت طلبانه در پی نگرش صرفاً عقلی
اگر عقل به تنهایی وارد میدان شود در نهایت به گرایش منفت طلبانه و یا ضرر گریز می‌رسد. در این حالت ورود به بهشت و گریز از جهنم تنها فایده عقلانی پیروی از اهداف عاشورا است.
- گرایش محبانه و عرفانی در پی نگرش قلبی
کار دل حب است. حب عمیق پس از مرحله تعقل درست شکل می‌گیرد. اگر معرفت به حدی برسد که حب و دل بستگی ایجاد کند در این حالت محب، تنها در جهت خواست محبوب چیزی را می پذیرد یا از امری دوری می‌گزیند.
یکی درد و یکی درمان پسندد یکی وصل و یکی هجران پسندد
من از درمان و درد و وصل و هجران پسندم آنچه را جانان پسندد
افرادی که خدا را بر مبنای عمل محبانه دوست دارند نه ترس از جهنم و امید به بهشت، خواست خود را مطابق خواست و اراده الهی که همان اطاعت از پیامبر است قرار می‌دهند در نتیجه خداوند آنها را دوست دارد.
قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ (سوره آل عمران، آیه 31)
بگو: «اگر خدا را دوست می‌دارید، از من پیروی کنید! تا خدا (نیز) شما را دوست بدارد؛ و گناهانتان را ببخشد؛ و خدا آمرزنده مهربان است.»
امام حسین(ع) یاران بزرگوار ایشان که عشق آنان از فهم و درک عمیق سرچشمه گرفته است مصداق واقعی چنین امری هستند که محبت و بندگی خالصانه آنها در واقعه کربلا تجلی کرده است.
عشق همراه با معرفت صحیح نسبت به امام حسین(ع) و تبعیت از ایشان مقدمه‌ای برای حب به حضرت حق است. اگر انسان به این نتیجه برسد که باید محب خدا شود، مطیع رسول خدا و امام می‌شود و بر اساس این اطاعت محبوب خداوند خواهد شد. از این رو پیامبر(ص) می‌فرماید:
أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْناً. (کامل الزیارات، ابن قولویه، ص52)
کسی که حسین را دوست می دارد، محبوب خداست.
بنابراین کسی که امام حسین(ع) را بامعرفت دوست داشته باشد، مطیع فرمان ایشان می شود و این محبت به اطاعت خالصانه از خداوند منجر می‌شود و پایان این مسیر این است که انسان محبوب خداوند می‌شود. در نتیجه تنها این گونه نگرش به واقعه عاشورا مورد پسند خداوند و معصومین(ع) است. نگرشی که با تحلیل عقلی دیدنی‌ها و شنیدنی های مربوط به کربلا، انسان به فهم صحیح برسد و دل با فهم عالمانه عاشق شود.
منبع: کتاب طلوع یقین، دکتر اسدی گرمارودی، ص 39-31
نظر شما :