چگونه خداوند بر خودش رحمت را واجب کرده است؟ آیا این سخن صحیح است؟

چگونه خداوند بر خودش رحمت را واجب کرده است؟ آیا این سخن صحیح است؟

خداوند بر خودش رحمت را واجب کرده است:

وَإِذَا جَاءَکَ الَّذِینَ یُوْمِنُونَ بِآیَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَیْکُمْ کَتَبَ رَبُّکُمْ عَلَی نَفْسِهِ الرَّحْمَهَ اَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنْکُمْ سُوءًا بِجَهَالَهٍ ثُمَّ تَابَ مِنْ بَعْدِهِ وَاَصْلَحَ فَاَنَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ (انعام-۵۴)

و هنگامی‌که اهل ایمان سوی تو آمدند بگو: سلام بر شما. پروردگارتان بر خودش رحمت و بخشش را واجب کرده است، بدانید هرکس کار بدی را از روی نادانی انجام دهد آنگاه توبه کرده و با کار نیک جبران کند، بی‌شک خداوند آمرزنده و مهربان است.

رحمت، وظیفه ای است که خدا بر خود واجب نموده است .در علم کلام و فلسفه و عرفان واجب کردن خداوند بر خودش بحث مفصلی است. برخی قشریون معتقدند بنده نمی‌تواند بگوید عملی بر خدا واجب است یا نه. عمل واجب را بالادست به پایین دست امر می کند، مثل پدر و فرزند و...!

باید گفت این امر را بندگان و غیر خدا بر او واجب نکرده‌اند، بلکه خداوند خودش رحمت را بر خود واجب کرده است. واجب مِن الله علی الله! کسی بالاتر از خدا بر او واجب نکرده که وجود ندارد، بلکه خدایی خدا بر او لازم کرده است. مثل این که بگوییم اگر خداست، نباید ظلم کند. این را ما دستور نداده‌ایم و نباید امری ما نیست بلکه نباید اخباری است، یعنی خبر می‌دهد که خدایی خدا نمی‌گذارد که خدا ظلم کند. خدایی خدا می‌گوید که خدا باید رحمت داشته باشد؛ زیرا رحمت یک صفت کمالیه است و تجلی رحمت احسان است و خداوند جامع جمیع صفات کمالیه است .

به کوشش خانم خرم نژاد

منبع: متن سخنرانی دکتر اسدی گرمارودی معاد برهانی در آیات قرآن، جلسه بیست و دوم