۱- گویند: چرا حجاب؟! مگر اجباری است؟! آن هم در دینی که به صراحت گوید: ﴿لاٰ إِکْرٰاهَ فِی اَلدِّینِ...

گوییم: هر مکتب دارای مطالبی نظری و اموری عملی است که به علوم یا حکمت نظری و عملی تقسیم می‌شوند. در اسلام نیز یک سلسه علوم نظری وجود دارد که به عقائد و افکار انسان‌ها مربوط می‌شود و خود فرد مسئول پرورش و استدلالی نمودن آن است. و در مقابل علوم عملی هستند که احکام بایدها و نبایدها را بیان می‌دارند که بعضی از آنها نفع و ضررش شخصی است؛ مثل کسی که اقامه نماز نماید یا تارک آن باشد و جزایش به خود فرد بر می‌گردد ولی عمل به بعضی احکام منفعت یا ضرر آن اجتماعی است و بازتابش به افراد جامعه بر می‌گردد، مانند امر به معروف و نهی از منکر یا جهاد یا خمس و زکات و... . حجاب نیز یکی از احکامی است که هم خود فرد محجبه در مصونیت بوده و مأجور است و هم جامعه را مصون از فساد، گناه و تباهی قرار می‌دهد. ولی آنان که با پوشش نامناسب در جامعه حاضر می‌شوند، هم به خود و هم به دیگران لطمه وارد می‌کنند. پس اگر قرآن می‌فرماید: ﴿لاٰ إِکْرٰاهَ فِی اَلدِّینِ…﴾ به آن دسته از معارف دینی اشارت دارد که به خود فرد و چگونگی عقائد و افکارش مرتبط است نه به اموری که منفعت یا آسیبش همه افراد جامعه را در بر می‌گیرد.

پس حجاب از اموری است که حکمش و مقدارش را قانون‌گذار یعنی خالق بشر مشخص و تبیین می‌نماید و هر انسان عاقلی برای امنیت خود، خانواده و جامعه‌اش با اراده و اختیار خود از آن حکم پیروی می‌کند.

حجاب از احکام الهی است که در سوره‌هایی از قرآن مانند سوره نور آیات 30،31 و 60 و سوره احزاب آیات 32، 33، 53 و 55 و... به طور مستقیم یا غیر مستقیم ذکر شده است و مسلم است که احکام الهی برای رشد، تعالی و رستگاری انسان‌ها و جامعه است. لذا از این مقدمات می‌توان نتیجه گرفت حجاب، همان طور که در پایان آیات 30 و 31 سوره نور نیز به آن اشاره می‌نماید برای رشد و رستگاری جوامع انسانی است:

﴿…ذٰلِکَ أَزْکىٰ لَهُمْ… ﴾

آن (کنترل نگاه و حفاظت خود) برای آنان پاکیزگی و تعالی است.

﴿... أَیُّهَا اَلْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ﴾

ای مؤمنان (ای زنان مؤمن امید است با رعایت این دستورات حفاظتی و پوشش لازم) رستگار و پیروز شوید.

گرچه حجاب به اصطلاح امروز به عنوان پوشش و رفتار مناسب برای بانوان در مقابل نامحرمان تعریف می‌شود، ولی به نحوی آقایان را نیز در بر می‌گیرد؛ زیرا اولین توصیه قرآن در آیه 30 سوره نور، درباره مردان و چگونگی رفتار آنان با نامحرمان و حفاظت خود از گناه است.

﴿قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصٰارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ...﴾

بگو به مردان مؤمن (از گناه) چشم فرو بندند و شرمگاه (یا تمام منافذ) خود را حفظ کنند...

در آیه 31 سوره مبارکه نور توصیه‌هایی به بانوان شده، که شامل عناوین زیر است:

1- نهی از نگاه به نامحرمان؛ ﴿وَ قُلْ لِلْمُؤْمِنٰاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصٰارِهِنَّ... ﴾ بگو به زنان مؤمن (از گناه) چشم فرو بندند.

2- حفظ شرمگاه (منافذ) خود از گناه؛ ﴿... وَ یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنّ...﴾ شرمگاه‌ها (و به طور کلی تمام منافذ) خود را حفظ کنند.

3- پوشاندن زینت‌های خود و جایگاه آن‌ها (مو، گردن، مچ دست، مچ پا و...)؛ ﴿... وَ لاٰ یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ...﴾ زینت‌های خود را آشکار نکنند.

4- قرار دادن پایین روسری یا مقنعه خود، روی گردن و سینه (گریبان)؛ ﴿... وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلىٰ جُیُوبِهِنَّ...﴾ پایین روسری خود را بر گردن و گریبان قرار دهند.

5- ذکر 12 موردی که آشکار بودن زینت و محل زینت بانوان در مقابل آنان مانعی ندارد؛ ﴿... وَ لاٰ یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلاّٰ...﴾

1- 5- شوهرانشان؛ ﴿...لِبُعُولَتِهِنَّ...﴾

2- 5- پدرانشان؛ ﴿...آبٰائِهِنَّ...﴾

3- 5- پدر شوهرانشان؛ ﴿...آبٰاءِ بُعُولَتِهِنَّ...﴾

4- 5- پسرانشان؛ ﴿...أَبْنٰائِهِنَّ...﴾

5- 5- پسران شوهرانشان؛ ﴿...أَبْنٰاءِ بُعُولَتِهِنَّ...﴾

6- 5- برادرانشان؛ ﴿...إِخْوٰانِهِنَّ...﴾

- 5- پسران برادرانشان؛ ﴿...بَنِی إِخْوٰانِهِنَّ...﴾

8- 5- پسران خواهرانشان؛ ﴿...بَنِی أَخَوٰاتِهِنَّ...﴾

9- 5- زنان هم کیش خودشان؛ ﴿...نِسٰائِهِنَّ...﴾

10- 5- بردگان زر خریدشان؛ ﴿...مٰا مَلَکَتْ أَیْمٰانُهُنَّ...﴾

11- 5- مردانی که تمایل جنسی ندارند؛ ﴿...اَلتّٰابِعِینَ غَیْرِ أُولِی اَلْإِرْبَةِ مِنَ اَلرِّجٰالِ...﴾

12- 5- کودکانی که نه به امور جنسی آگاهی دارند و نه توانایی بر آن دارند؛ ﴿...اَلطِّفْلِ اَلَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُوا عَلىٰ عَوْرٰاتِ اَلنِّسٰاءِ...﴾

6- توجه به نحوه راه رفتن برای پیشگیری از آشکار شدن زینت‌های مخفی؛ ﴿... وَ لاٰ یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ مٰا یُخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ...﴾ زنان در هنگام راه رفتن پاهای خود را طوری به زمین نزنند تا زینت پنهانی شان دانسته(مشخص و آشکار) شود.

در واقع حجاب مصونیت است از خطرات مختلفی که هر چیز با ارزش را تهدید می‌کند. مانند؛

1- جواهرات با ارزشی که در گاو صندوق‌های محکم نگهداری می‌شود تا از دستبرد دزدان محفوظ بماند.

2- گلبرگ‌هایی که در کاسبرگ محافظت می‌گردد و گلستانی که با ایجاد گلخانه و... به صور مختلف نگهداری می‌شود تا طراوت و شادابی‌اش حفظ شود. و چه زیبا امیرالمؤمنین؟ع ؟ می‌فرمایند:

إِنَّ الْمَرْأَةَ رَیْحَانَةٌ...(نهج البلاغة، سید رضی، ج3، ص56، ن31)

همانا زن گل است... (نباید پژمرده شود.)

3- پرندگان زیبا و خوش الحانی که با امکانات خاص نگهداری می‌شوند.

4- مطالب ارزنده‌ای که جنبه شخصی دارد و نمی‌خواهیم به دست افراد بیگانه بیفتد و از این رو با رمزی خاص از آنها محافظت می‌نماییم.

5- خانه که برای مصونیت آن از انظار ناپاک و مزاحمین از پرده استفاده می‌شود.

6- بدن که برای مصونیت آن از سرما و بیماری در هوای سرد، از لباس‌های گرم و ضخیم استفاده می‌کنیم.

7- بعضی گیاهان و یا درختان با ارزش که در هوای زمستان با نایلون مستور می‌نمایند.

 8- زمین‌های زراعتی و حاصل خیزی که دورشان حصار دارد تا از زمین‌های بایر جدا شده و از آسیب‌های حیوانات و انسان‌های بی‌توجه در امان باشد.

و چه تعبیر قشنگی دارد قرآن:

﴿ نِسٰاؤُکُمْ حَرْثٌ لَکُمْ...﴾(سوره بقره، آیه 223)

زنان شما کشتزارهای (مفید و حیات بخش) شما هستند (اگر به حیات و زندگی خود علاقه‌مند هستید، مراقب آن‌ها باشید)...

9- آیا برخورد بانوان در نگهداری از جواهرات اصل با زینت آلات بدلی یکسان است؟ مگر از جواهرات قیمتی مواظبت بیشتری نمی‌نمایند و آنها را از دید نااهلان مخفی نمی‌کنند؟!

10- معمولاً سکه‌های طلا را در کاوری قرار می‌دهند تا از بهاء و ارزش آن کاسته نشود.

آیا اینگونه حفاظت‌ها علی‌رغم زحمتی که برای انسان ایجاد می‌کند عاقلانه و صحیح نیست؟!

حجاب بانوان نیز نوعی حفاظت،صیانت، سیادت، مصونیت و عفت است.

منبع: کتاب پنجاه پرسش و پاسخ در مورد چرایی حجاب، سرکار خانم شکرانی، ص27