آیا خداوند در عقوبت اعمال عادلانه رفتار می کند؟

تعداد بازدید:۴۲۱

چطور خداوند در عقوبت اعمال می تواند عادلانه رفتار کند وقتی می گوید: جزای عمل بد شما مثلا ۵۰ هزار سال به زمان قیامت است در صورتیکه ما در دنیا محدود زندگی کرده ایم؟ و چرا نگفته اگر ۵۰ سال گناه کردید ۵۰ سال عذاب می کشید؟

پاسخ به این سوال دو جور است :

برهان لمی : ما وقتی پذیرفتیم خداوند ذات جامع صفات کمالیه است و صفات نقصی در ذات اقدس الهی راه ندارد لذا در عدل در خلقت اگر کسی ناقص العضو بدنیا آمده اگر شرور وجوددارد بر فرض تحلیل عقلی و راز و حکمتش را نفهمیدیم اما همین قدر می دانیم کسی که واضع این نظام است و جاعل این نظام است حکیم مطلق است همان جواب اینجا هم مستتر است اول می گوییم وقتی ذات اقدس الهی حکیم مطلق است این حکیم فعلش بی حکمت و عدالت نمی شود .

جواب دسته دوم : درست است که ما به کنه حکمت حکیمانه خدا دست نمی یابیم اما به همان اندازه ای که مقدور است باید برای فهمیدن تلاش کنیم .پاداش یک زمان قراردادی است این قرارداد می تواند واقعی نباشد و اعتباری باشد و اعتبارش هم غلط باشد . مثلا همه جای دنیا در نظام راهنمایی و رانندگی قرارداد است که رد شدن از چراغ قرمز جریمه دارد .حالا احتمال اینکه این قرارداد واقعی نباشد هست .

آیا جزایی که خداوند برای فردای قیامت قرارداده است قراردادی است ؟ خیر زیرا :

  1. این جزا اصلا در مقوله قرارداد نیست که بخواهیم بگویم درست هست یا نه .
  2. اثر گناهان وضعی است  : یک سلسله امور اثر وضعی دارد که در اینجا دو نکته باید مطرح شود اثر وضعی آن است که خدا نظامی بر این عالم حاکم کرده و برای هر چیزی یک اثر وضعی قرارداده است.  مثلا اثر وضعی آب این است که تشنگی را برطرف می کند و اثر وضعی آتش این است که می سوزاند. این اثر وضعی یکی در نظام عالم ماده است یکی در عالم معنا . در نظام عالم ماده من تشنه ام و آب می خورم اثر وضعی این نوشیدن بر طرف شدن تشنگی است چه من یک آدم متدین پاک باشم چه یک آدم خبیث باشم اثر وضعی کار خودش را می کند . اثر وضعی سم کشندگی است اگر کسی تحت شرایط عصبی یا جنون برای خودکشی سم را وارد بدن خود کند و بعد از 2 دقیقه پشیمان شود آیا می تواند بگوید من پشیمان شدم و سم اثر نکند ؟ خیر سم اثر خود را می گذارد .

 گناه هم همین طور است . یک اثر وضعی دارد نه اینکه قرارداد باشد هر گناهی اثر وضعی خودش را دارد به همین دلیل ما همانطوری که در عبادت و عمل خیر استحقاق پاداش پیدا می کنیم و در اینجا کیفیت مهمتر است در گناه هم کیفیت مهم تر است . من ممکن است یک دروغ یک دقیقه ای گفته باشم ولی این دروغ زمینه ای را فراهم کرده باشد که چندین خانواده بهم بریزند یا چند قتل انجام گیرد. پس اینجا قرارداد نیست که برای گناه 5 دقیقه ای 5 دقیقه مجازات شوی . 

به کوشش خانم وثوقی

تصحیح و ویرایش سرکار خانم محمدزاده