۳-حکم حجاب برای بانوان سالخورده چگونه است؟
خداوند در (آیه 60 سوره نور) میفرماید:
﴿وَ اَلْقَوٰاعِدُ مِنَ اَلنِّسٰاءِ اَللاّٰتِی لاٰ یَرْجُونَ نِکٰاحاً فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُنٰاحٌ أَنْ یَضَعْنَ ثِیٰابَهُنَّ غَیْرَ مُتَبَرِّجٰاتٍ بِزِینَةٍ وَ أَنْ یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ لَهُنَّ وَ اَللّٰهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ﴾
و زنان از کارافتادهای که امید به ازدواج ندارند گناهی بر آنها نیست که لباسهای (روئین) خود را بر زمین بگذارند به شرط اینکه با زینت و آرایش خود آرائی نکنند و اگر خود را بپوشانند برای آنها بهتر است. و خداوند شنوا و دانا است.
واژه «الْقَوَاعِدُ» جمع قاعده، به معنای زنانی است که امید و تمایل به ازدواج ندارند. (نه اینکه فقط یائسه باشند، زیرا بسیاری از یائسهها تمایل به ازدواج در آنان باقی است). کلمه «تَبَرُّج» به معنی نوعی خودآرایی و آراستن برای مورد توجه قرار گرفتن است. بدین ترتیب بر مبنای این آیه تنها آن دسته از زنان سالخوردهای (سالمندی) که هیچ گونه امید و علاقه و انگیزهای به ازدواج ندارند و حتی جذابیتی برای جذب نامحرمان در آنان نیست، بدون قصد خودآرایی و خودنمایی مجازند که حجاب کمتری داشته باشند.
بعضی روایات چگونگی حجاب سالمندان را بیان نمودهاند، از آن جمله روایات زیر است:
1- امام صادق(ع) فرمودند:
﴿وَ اَلْقَوٰاعِدُ مِنَ اَلنِّسٰاءِ... لَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُنٰاحٌ أَنْ یَضَعْنَ ثِیٰابَهُنّ... : قال تَضَعُ الجِلباب وَحدَه.(وسائل الشیعه (آل البیت)، حر عاملی، ج20، ص203، ح25432؛ الکافی، کلینی، ج5، ص522؛ تفسیر نوالثقلین، حویزی، ج3، ص623)
(منظور از آیه) «و زنان از کارافتادهای... گناهی بر آنها نیست که لباسهای (روئین) خود را بر زمین بگذارند...» فرمودند فقط نداشتن جلباب (لباس سرتاسری) است.
در روایت آمده است که؛
ذَکَرَ الحُسَینُ أنَّه کَتبَ اِلیهِ یَسألَهُ عَن حَّد القَواعِد مِن النِساء... فَکَتَبَ(ع): مَن قَعَدنَ عَنِ النِکاح.(وسائل الشیعه (آل البیت)، حر عاملی، ج20، ص203، ح25434)
حسین مىگوید: خدمت امام نامه نوشته و از ایشان پرسیدم: منظور از حد (سن) زنان سالخورده چیست؟... فرمودند: وقتى که دیگر رغبتى به ازدواج نداشته باشند.
با توجه به آیه و روایات مذکور، زنان سالخورده میتوانند پوشش کمتری داشته باشند به شرط آنکه در برابر نامحرمان نکات زیر را رعایت نمایند:
1- نباید زینتهای پنهانی خود را آشکار نمایند.
2- لباسهای زینتی که جلب توجه میکنند به تن نکنند.
3- نباید آرایش و خودنمایی کنند.
4- هر چه عفیف و پاکدامن باشند برای آنان بهتر است.
از آنجا که ممکن است بعضی زنان سالخورده از این آزادی در نوع لباس و برخورد با نامحرمان و گفتگوهای نامناسب سوء استفاده کنند یا مورد سوء استفاده قرار گیرند، خداوند با اخطار میفرماید:
﴿... وَ اَللّٰهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ﴾( سوره نور، آیه 60)
...خداوند (هم گفتار شما را) میشنود و هم (به کردار شما) آگاهی دارد.
پس باید مواظب رفتار خود باشند.
منبع: کتاب پنجاه پرسش و پاسخ در مورد چرایی حجاب، خانم شکرانی، ص37